Εδώ και λίγο καιρό κάτι έχει αλλάξει στην πλατεία Μερκούρη. Η αλλαγή στην αρχή ήταν εμφανής από μακριά, αφού εκεί όπου είναι η πλατεία, τη νύχτα, ήταν σαν να ξεπροβάλλει ένας χώρος νοσοκομείου, με τον άφθονο λευκό φωτισμό του. Ευτυχώς, τα επόμενα βράδια ο φωτισμός μειώθηκε χάρη στη διακριτική παρέμβαση μιας παρέας θαμώνων της πλατείας και τα νεύρα μας ηρέμησαν. Ωστόσο, τις επόμενες εβδομάδες, μας περίμεναν κι άλλες εκπλήξεις που δεν μας επέτρεψαν να αφήσουμε ασχολίαστα τα νέα φρούτα που φύτρωσαν στην πλατεία. Πρώτα «απήχθησαν» τα 5 πρόσωπα που κοσμούσαν το παγκάκι από την πλευρά του καφενείου, το οποίο και αντικατέστησαν με άλλο καθαρό, νέο και φρεσκοβαμμένο, που είχε και αυτό. Και οι εκπλήξεις συνεχίζονται... Εδώ και κάποιον καιρό στην πλατεία βρίσκονται τέσσερις ξύλινες εγκαταστάσεις / παιδικά παιχνίδια, συμπαθητικής κατά τ' άλλα αισθητικής. Ένα τραπεζάκι για τα κοκτέιλ μας, ξύλινα καθισματάκια περιμετρικά της πλατείας (επάνω στα πεζούλια για να μην κρυώνει ο πωπός μας όταν καθόμαστε), καθώς και δύο ξύλινα επιτραπέζια: ένα τάβλι και ένα σκάκι.

 

Παρακολουθήσαμε τον Απρίλιο την (περίπου) παρουσίαση αυτών των αλλαγών / προσθηκών, που πραγματοποιήθηκε από μια πρωτοβουλία γονέων και μη, κατοίκων της γειτονιάς, η οποία συγκροτήθηκε σαν τέτοια πριν κάποιους μήνες. Αυτή η πρωτοβουλία, στο πλαίσιο ενός πρότζεκτ που ονομάζεται «Μια πλατεία για όλους» [1], αιτήθηκε στο Δήμο της Αθήνας χρηματοδότηση για παρεμβάσεις στην πλατεία Μερκούρη, και έλαβε ένα κονδύλι για την κατασκευή και εγκατάσταση αυτών των αντικειμένων. Όλα καλά, κατά βάση για τα παιδιά. Από εκεί και πέρα όμως;

​

Η πλατεία Μερκούρη δεν είναι μια τυχαία πλατεία σε μια γειτονιά. Είναι ένα χώρος που τα προηγούμενα χρόνια συγκρότησε ταυτότητες εναλλακτικής κουλτούρας. Συγχρόνως αποτέλεσε κοινό τόπο για συγκεκριμένες φιγούρες της πόλης που πέρασαν από τα πεζούλια της, ήπιανε το ποτάκι τους στο απέναντι μπαρ και φάγανε στο «χύμα» καφενείο. Κατά καιρούς αυτές οι φιγούρες άλλαζαν μεταξύ τους ή διαπλέκονταν χωρίς απαραίτητα να αλληλεπιδρούν. Οι πολιτικοποιημένοι, οι καλλιτέχνες, οι νέοι γονείς. Στο σήμερα, μπορούμε ίσως να πούμε ότι η πιο χαρακτηριστική φιγούρα, που θα συναντήσεις στη γειτονιά των Πετραλώνων είναι αυτή των «νέων γονέων».

 

Δεν είναι μόνο ότι τα Άνω Πετράλωνα είναι ένα από τα πιο βολικά γεωγραφικά διαμερίσματα του Δήμου της Αθήνας, για τη διαβίωση των νέων οικογενειών. Είναι το γεγονός ότι οι γονείς που ζουν εδώ κουβαλάνε μια εναλλακτική ταυτότητα (πέρα από την αναπόφευκτη του γονιού), και στα Άνω Πετράλωνα υπάρχει μια πλατεία όπου αυτή η ταυτότητα μπορεί να επιτελεστεί. Αυτός είναι και ο λόγος που οι παιδοκεντρικές παρεμβάσεις έγιναν στην πλατεία και όχι σε κάποιον περιφερειακό χώρο, όπως για παράδειγμα στο λόφο της Δεξαμενής όπου υπάρχει μια ρημαγμένη παιδική χαρά [2].

 

Δεν είναι το θέμα η αφηρημένη χωροταξική κατάληψη της πλατείας. Οι ξύλινες κατασκευές στα παρτέρια τριγύρω δεν επηρεάζουν χωρικά την κίνηση των θαμώνων σε αυτήν. Το ζήτημα είναι ότι όλες αυτές οι κατασκευές μετατρέπουν την πλατεία σε έναν ιδιότυπο παιδότοπο, όπου οι βασικοί καλεσμένοι είναι οι γονείς με τα παιδιά τους. Την ίδια στιγμή βέβαια, κάποιοι άλλοι μπορούν να αποκλείονται ακουσίως ή εκουσίως. Ποιος ο λόγος σε μια τόσο μικρή πλατεία, στην οποία αράζει κόσμος διαφορετικός όλες τις ώρες της ημέρας, να τοποθετηθούν εγκαταστάσεις που αφορούν ένα μόνο μέρος των ατόμων που τη χρησιμοποιούν, τη στιγμή μάλιστα που σε μικρή ακτίνα υπάρχει η παιδική χαρά του Βουτιέ; Όσοι και όσες περνάμε τις ελεύθερες ώρες μας σε αυτή την πλατεία ξέρουμε ότι αυτοί οι αποκλεισμοί (και οι συνακόλουθες προστριβές) έχουν υπάρξει άλλοτε με μεγαλύτερη και άλλοτε με μικρότερη ένταση.

 

Θέλουμε κοινώς στην πλατεία μας φρούτα και δέντρα όλων των ειδών και αρωμάτων. Τη μονοκαλλιέργεια ποτέ δε τη συμπαθήσαμε και οι γεωπόνοι υποστηρίζουν το ίδιο, για τη ζημιά που προκαλεί στο (κοινωνικό μας) περιβάλλον.