Η γειτονιά ως σχέση
Η γειτονιά ως σχέση
Αποστόλης Σ.,
πρώην πρόεδρος συλλόγου γονέων του 72ου σχολείου στο Θησείο και νυν της Ένωσης Γονέων του 3ου διαμερίσματος Αθήνας (Πετράλωνα, Θησείο, Βοτανικό, Γκάζι, Κεραμεικός)
"Το δικό μας σχολείο δεν έπαιξε στις τηλεοράσεις. Όσες φορές ερχότανε και παίρνανε συνεντεύξεις από γονείς δεν βγήκε ποτέ κανένας να πει όχι, είμαστε εναντίον. Και τους έκανε εντύπωση".
Πρώτη μέρα των μαθητών προσφύγων στο 72ο δημοτικό σχολείο. Φωτογραφία από το μπλογκ του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων "Ανδρέας Κάλβος"
Σημειώσεις
1. Στο ολοήμερο μένουν κάποια από τα παιδιά του σχολείου και τρώνε, κάνουν την απογευματινή τους μελέτη και απασχολούνται με "χαλαρές" δραστηριότητες από εκπαιδευτικό.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ας ξεκινήσουμε με το σχολείο στο Θησείο. Πώς εντάχθηκε το σχολείο στο πρόγραμμα με τα παιδιά μεταναστών;
Το πώς έγινε η επιλογή του σχολείου δεν το ξέρουμε. Είναι πιθανόν μία τυχαία επιλογή. Μας είπανε ότι έγινε η επιλογή βάσει αποστάσεων. Εμάς μας ειδοποίησαν μέρα Πέμπτη, πήρε τηλέφωνο η διευθύντρια του σχολείου εμένα που ήμουν πρόεδρος του συλλόγου, και μου λέει έχουμε ένα θέμα σοβαρό. Λοιπόν. Να συζητήσουμε. Πηγαίνω να κουβεντιάσουμε και μου λέει, την Δευτέρα ξεκινάει στο σχολείο μας να έρχονται οι πρώτες ΔΥΕΠ. Ακριβώς έτσι. Τότε ψάχναμε τα λεξικά να δούμε τί σημαίνει ΔΥΕΠ. Δεν ξέραμε. Ήταν οι απογευματινές ζώνες για τα προσφυγόπουλα. Θα έρθουν 50 παιδιά, ίσως και 60 και να δούμε τί θα κάνουμε. Όταν λέμε να δούμε τί θα κάνουμε, η γυναίκα δεν ήταν εχθρική προς την εκπαίδευση των προσφύγων, ίσα-ίσα το αντίθετο μπορώ να πω, αλλά έχουμε ένα σοβαρό θέμα, πώς θα αντιμετωπιστούν οι γονείς. Και το Θησείο δεν είναι μία περιοχή που έχει... αρκετό δεξιό, ας πούμε, κόσμο. Και φασίστες υπάρχουν αρκετοί. Αυτή ήταν η πρώτη ενημέρωση. Αυτό έγινε μέρα Πέμπτη, την Παρασκευή, την επόμενη μέρα, λέει θα το ξέρουμε σήμερα, δηλαδή ήταν σαν να λέμε κεραυνός εν αιθρία. Και το πρόγραμμα ξεκινούσε την Δευτέρα, μετά από 3 μέρες. Εμείς μαζευτήκαμε σαν διοικητικό συμβούλιο να δούμε τί στάση θα κρατήσουμε απέναντι σε αυτό το θέμα. Σαφώς δεν μπορούσαμε να εναντιωθούμε στο να πάνε τα παιδιά σχολείο, σε αυτό εννοείται πως δεν θα αρνούταν κανείς. Όχι ότι δεν είχαμε και κάποιες αντιρρήσεις εντός διοικητικού συμβουλίου, αλλά ξεκινήσαμε από μία αφετηρία ότι δεν μπορείς να στερήσεις από παιδιά το δικαίωμα της γνώσης, της μόρφωσης και της ένταξης στο εκπαιδευτικό σύστημα. Εγώ προσωπικά και κάποιοι που μάλλον ήμασταν οριακά η πλειοψηφία στο 9μελές τότε, οριακά ήταν το ποσοστό, είχαμε να αντιμετωπίσουμε και το εξής. Τη δημιουργία μίας ζώνης σε αυτό που λέμε δημόσιο σχολείο, μίας ζώνης εκτός του προγράμματος του σχολείου. Δεν μπορώ εγώ να υποστηρίζω ότι αυτά τα παιδιά πρέπει να πηγαίνουνε σε όλα τα σχολεία με τις απαραίτητες υποδομές, δηλαδή τάξεις υποδοχής, που σημαίνει ολιγομελές τμήμα για να μάθουνε γλώσσα, ένταξη όπου χρειάζεται γιατί υπάρχουν παιδιά που έχουν και δύο και τρία χρόνια να πάνε στο σχολείο, πρέπει να μπούνε στη διαδικασία μάθησης σιγά-σιγά. Υποστηρίζω ότι αυτά τα παιδιά πρέπει να μπούνε στο κανονικό σχολειο με όλη την υποδομή που απαιτείται. Και απ΄την άλλη μεριά να υποστηρίζω τη λειτουργία της απογευματινής ζώνης. Εγώ είμαι εναντίον της απογευματινής ζώνης, το ξεκαθαριζω αυτό... Να μπούνε κανονικά. Να έχουν συμμαθητή τον γιο μου, την κόρη μου, τον Κωστάκη, τον Γιωργάκη κ.τ.λ..
Είσαι σε θέση να ξέρεις αν έγινε εσκεμμένα, ή ήταν προβληματική η οργάνωσή τους;
Όχι, εγώ πιστεύω ότι έγινε εσκεμμένα να το ανακοινώσουνε την τελευταία στιγμή έτσι ώστε να μην προλάβουν να οργανωθούν αντιδράσεις. Μπορεί σε κάποια σχολεία να λειτούργησε, το αποτέλεσμα όμως ήταν ανάποδο. Δηλαδή, γυρίζω πίσω σε αυτό που είπα πριν. Αν τον Σεπτέμβρη κάναμε τον καθιερωμένο αγιασμό, που ανοίγουν τα σχολεία, έρχεται ο παππάς και ευλογάει τα παιδιά και έμπαινε ο γιος μου στην τάξη και έβλεπε τρία καινούργια παιδάκια τί θα συνέβαινε; Τίποτα. Δεν θα έλεγε κανένας γιατί έχεις τρεις καινούργιους μαθητές. Όλο αυτό, έτσι όπως ήταν στημμένο, είχε το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιδιωκόμενο. Όταν ξεχωρίζεις, κατηγοριοποιείς παιδιά, έχεις το αντίθετο αποτέλεσμα. Και αρχίζουν μετά. Έδινες επιχείρημα στην άλλη πλευρά, στον φασίστα, γιατί οι φασίστες μείνανε να φωνάζουν μέχρι το τέλος, γιατί υπήρχανε φίλα προσκείμεννοι σε εμάς που ήταν προβληματισμένοι και σου λέγανε, τί γίνεται τώρα εδώ πέρα; Έχουμε μία καθαρίστρια, δεν φτάνει. Και όντως είχε μια καθαρίστρια το σχολείο. Να έρθουνε άλλα 50 παιδιά, σαφώς χρειάζεται και δεύτερη. Είχε έναν φύλακα το σχολείο. Δηλαδή υπήρχανε και κάποια θέματα που έπρεπε να αντιμετωπιστούν και αυτά δεν ήταν λυμένα. Οπότε ήταν λογικό να υπάρξουν κάποιες αντιδράσεις από κόσμο που δεν είχε θέμα με τα παιδιά. Αλλά αν υπήρχαν απ΄την αρχή όλοι οι δάσκαλοι στη θέση τους, και 2-3 παιδάκια στις τάξεις υποδοχής να μαθαίνουν την γλώσσα, δεν θα κουνιόνταν φύλλο. Και δώσανε το επιχείρημα στην άλλη πλευρά να λέει για το εμβόλιο. Θα είναι όλα μαζί και θα τσακώνονται με τα παιδιά μας. Δηλαδή προκύπτανε και εύλογα ερωτήματα που δεν ήταν και εύκολο να απαντηθούνε και έδωσε κάποια επιχειρήματα στην άλλη πλευρά.
Στις συνεδριάσεις του ΔΣ που μου είπες ότι υπήρξανε επιφυλαξεις,, σε ποια βάση;
Επιφυλάξεις αν το σχολείο είναι έτοιμο να υποδεχτεί τα παιδιά αυτά και αν θα είναι εμβολιασμένα. Είχαμε διαβεβαιώσεις ότι ήταν εμβολιασμένα τα παιδιά, αλλά δεν κάθομαι εγώ σε κάθε παιδί που έρχεται σχολείο να δω το βιβλιάριο εμβολιασμού του. Τα παιδιά ήταν εμβολιασμένα οπότε δεν μπαίνει θέμα. Οπότε καταλήξαμε σε μία ομόφωνη απόφαση που έλεγε ότι είναι υποχρέωση του κράτους για την παροχή εκπαίδευσης για τα παιδιά που ζούνε στην Ελλάδα, εστιάζαμε στις ελλείψεις που έχει το σχολείο, δεύτερη καθαρίστρια, δεύτερο φύλακα, και σε υλικοτεχνική υποδομή, λείπανε πράγματα, και κάναμε μία σαφέστατη αναφορά ότι τα παιδιά πρέπει να ενταχθούν στην κανονική ζώνη. Εκφράζαμε την αντίθεσή μας στην ΔΥΕΠ και στην απογευματινή ζώνη, λέγαμε ότι θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Και λέγαμε στην ανακοίνωσή μας ότι τα παιδιά αυτά πρέπει να φοιτούν την πρωινή ζώνη και με όλες τις υποδομές. Δηλαδή να υπάρχει τραπεζοκόμος. Εκεί εστιάσαμε. Και καταλήγαμε με μία τελευταία παράγραφο όπου καλούσαμε τους γονείς να σταθούν αλληλέγγυοι σε αυτά τα παιδιά. Όντως σε μία χώρα που έχει ζήσει ξεριζωμό, μετανάστευση, προσφυγιά, δεν μπορεί η Ελλάδα να μην υποδέχεται και να μην εκφράσει την αλληλεγγύη της.
Η βάση σας πώς το πήρε;
Υπήρχανε φωνές, πολλές φωνές. Μας βρίζανε, φωνάζανε. Εμείς εστιάσαμε σε αυτό που λέγαμε. Τους λέγαμε ότι διαφωνούμε να υπάρχει απογευματινή ζώνη, βγαίναμε επιθετικά και αυτοί μαζεύονταν.
Γιατί, αυτοί τί προτείνανε;
Να μην έρθουν τα παιδιά. Καθόλου. Ο χρυσαυγίτης τί θα έλεγε; Δεν τα θέλουμε. Με επιχειρήματα αν είναι εμβολιασμένα, αν βγάλουν μαχαίρι, αν, αν... Τα οποία σε μία συνέλευση που κάναμε όλοι οι γονείς άρχισαν να ανατρέπονται ένα-ένα. Είχαμε κανονίσει ούτως ή άλλως εκλογοαπολογιστική συνέλευση, την Τετάρτη, δύο ημέρες μετά την υποδοχή των παιδιών. Οπότε ήταν κανονισμένη συνέλευση. Και είπαμε ότι γι΄αυτό το θέμα θα υπάρξει ενημέρωση. Την οποία ενημέρωση εγώ προσωπικά και πολλοί γονείς την θεωρούσαμε περιττή. Να συζητήσουμε τί; Αν θα έρθουν παιδιά σχολείο; Αλλά λέμε εντάξει, αφού θέλετε ενημέρωση. Θα σας φέρουμε γιατρό, θα σας φέρουμε ψυχολόγο. Ο ψυχολόγος τους βοήθησε και αυτούς, πολλοί πήρανε το τηλέφωνό του.
Και ποιοί ήρθανε στην ενημέρωση;
Στην πρώτη ενημέρωση είχανε έρθει από το υπουργείο και τον δήμο να απαντήσουν σε κάποια ερωτήματα. Τότε εμείς τους "εκβιάσαμε" τους παραπάνω και είπαμε: κοιτάξτε να δείτε, διαφωνούμε κάθετα με τον τρόπο που το κάνετε, αλλά αφού το κάνετε κοιτάξτε τουλάχιστον να καλύψετε κάποια πράγματα, κάποια κενά. Εμείς μέχρι την Δευτέρα που θα άρχιζε η δομή θέλουμε φύλακα, καθαρίστρια, υλικά. Μας ζητήσανε μία παράταση μέχρι την Τετάρτη, την μέρα της συνέλευσης δηλαδή, τους λέμε ωραία, μέχρι Τετάρτη μεσημέρι, ειδάλλως Τετάρτη βράδυ εμείς παραιτούμαστε και ελάτε εσείς να τα βγάλετε πέρα εδώ. Είχε 150 γονείς περίπου. Αυτά ειπωθήκανε σε τηλεφωνικές επικοινωνίες. Την Τετάρτη έγινε η πρώτη συνέλευση. Συνήθως αυτές οι συνελεύσεις μαζεύουνε 20-30 άτομα. Είχαμε τώρα 150-160. Ήρθαν πολλοί. Και πολλοί ήρθανε με διάθεση να φωνάξουν και ακόμα περισσότεροι ήρθανε με διάθεση να υποστηρίξουνε. Ήταν περισσότεροι. Είχε προηγηθεί βέβαια και πολύ δουλειά από εμάς σαν Δ.Σ.. Μας κόψανε πολλοί την καλημέρα, μας βρίζανε, σταματήσανε να καλούν τα παιδιά μας σε πάρτυ, σε γενέθλια. Έγιναν διάφορες φασαρίες. Στη συνέλευση ήρθανε πολλοί άνθρωποι φίλα προσκείμενοι, ήρθαν άλλοι με διάθεση να διώξουν τα παιδιά. Πήραμε κάποιες απαντήσεις από τους πολιτικούς προϊστάμενους, ήρθε ο περιφερειακός διευθυντής εκπαίδευσης, ο διευθυντής πρωτοβάθμιας, η αντιδήμαρχος για το παιδί. Είχανε έρθει αρκετοί άνθρωποι να μας μιλήσουνε και να μας πούνε πώς θα καλυφθούν οι δομές. Για εμάς το κυρίαρχο ήταν πώς να μην υπάρξει μία επιβάρυνση στο σχολείο για όλα τα παιδιά. Και για τα προσφυγάκια και για τα δικά μας. Και αν είναι δυνατόν να βγει ωφελημένο το σχολείο απ΄όλη αυτή τη διαδικασία.
Σε όλη αυτή τη φάση υπήρξανε συγκροτήσεις υπέρ ή κατά πάνω σε βάσεις πολιτικές; Υπήρχαν γονείς π.χ. που να ήταν πιο προς τα δεξιά; Ή το αντίστοιχο από κόσμο που είναι ενεργοποιημένοι στην αριστερά;
Σαφέστατα και υπήρξανε τέτοιες συσπειρώσεις. Βέβαια από την πλευρά της δεξιάς, ΝΔ, χρυσή αυγή, εντάξει, κανένας δεν έλεγε ότι είναι χρυσή αυγή αλλά ήτανε ξεκάθαρα ή τουλάχιστον έχουν ψηφίσει μία φορά αρκετοί απ΄αυτούς, υπήρχανε συσπειρώσεις, αλλά η πλευρά εκείνη, είναι η πρώτη φορά πραγματικά, αυτό τώρα είναι λίγο γενικό, αλλά πρώτη φορά ασχολήθηκαν με το γονεϊκό κίνημα. Δεν ασχολιόταν. Δεν έχουν έρθει ποτέ να διεκδικήσουν να φτιαχτεί ένα προαύλιο, να αλλαχθεί μια μπασκέτα, γιατί δεν υπάρχει δάσκαλος. Είναι η πρώτη φορά που ασχολήθηκαν και αυτό για να διώξουν παιδιά. Και σαφώς υπήρχε μία συσπείρωση και από την άλλη πλευρά, από την αριστερά και από προοδευτικό κόσμο, ώστε να βοηθήσουν να εξελιχθεί ομαλά το πρόγραμμα.
Μετά τη συνέλευση της Τετάρτης έγινε κάποια άλλη;
Έγινε άλλη μία γιατί μείνανε αναπάντητα τα ερωτήματα τα ιατρικά -ας τα πω έτσι- και φωνάξαμε έναν επιδημιολόγο και έναν ψυχολόγο για να μιλήσουν και να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα. Αλλά εδώ αποδυκνείεται ότι όλα αυτά είναι... Στην δεύτερη συνάντηση ήρθανε πολύ λιγότεροι. Και αυτοί που φωνάζανε στην πρώτη δεν ήρθανε, για να απαντηθεί το θέμα του εμβολιασμού και των ψυχολόγων. Ήδη τα παιδιά είχαν μπει στο πρόγραμμα και τις τάξεις. Άρα αποδυκνείεται οτι οι ερωτήσεις αυτές ήταν απλά για να πούμε ότι δεν τα θέλουμε. Αλλά αφού το πρόγραμμα λειτουργεί δεν τους ένοιαζε καθόλου να έρθουν να ακούσουν αυτά που οι ίδιοι βάλανε σαν ερωτήματα. Ήρθανε κάποιοι γονείς που όντως είχαν κάποιους προβληματισμούς, απαντηθήκανε και τελείωσε. Σε αυτή τη συνάντηση είχε 40 άτομα.
Ποια ήταν η ημερομηνία που ήρθανε τα παιδιά;
Οκτώβριος.
Οι δασκάλοι που βρισκόντουσαν μέσα σε όλο αυτό; Είχανε έρθει στις συνελεύσεις;
Είχαν έρθει κάποιοι, εντάξει δεν ήταν υποχρεωτικό να έρθουν. Ο δάσκαλος από την θέση του δεν μπορεί να αρνηθεί. Αλλά γενικά ήταν θετικοί. Αν υπήρχαν 1-2 (αρνητικοί) δεν φάνηκε κάτι τέτοιο.
Και τα παιδιά; Βλέπανε από τις τηλεοράσεις τί γινότανε σε άλλα σχολεία;
Τα δικά μου παιδιά κάνανε ερωτήσεις γιατί τους φάνηκε παράξενο που ήταν ξεχωριστά. Δεν έχω εντοπίσει κάποιο παιδί που να είχε πρόβλημα, δεν νομίζω. Αρκετά παιδιά όμως τους έκανε αυτό εντύπωση. Μετά από κάποιες μέρες αρχίσανε να κάνουνε και κοινές παρέες.
Τί ώρα ξεκινούσε το απογευματινό;
2μ.μ.. Τα παιδιά του κλασσικού προγράμματος έχουν ήδη σχολάσει και μένουνε τα παιδιά του ολοήμερου. Συνυπήρχανε. Το πρόγραμμα ήταν 2-6. Το ολοήμερο πρόγραμμα του κλασικού σχολείου [6] τελείωνε στις 4μ.μ. που σημαίνει ότι για 2-2,5 ώρες συνυπήρχαν τα παιδιά. Στην αρχή κάνανε ξεχωριστά διαλείμματα, μετά αρχίσανε τα κοινά διαλείμματα. Και εκεί αρχίσανε οι παρέες. Εμένα η κόρη μου έκανε δύο πολύ καλές φίλες.
Τα παιδιά που είχανε έρθει από ποιό camp ήταν;
Τον Ελαιώνα.
Εθνικότητας;
Πλειοψηφία ήταν Συρία, Αφγανιστάν. Πιο πολλά Συρία, να έχει κανα δυο από Πακιστάν.
Τί μαθήματα είχανε;
Αυτά κάνανε γλώσσα, μαθηματικά, εικαστικά, γυμναστική. Εντάξει, υπολειτουργούσε το πρόγραμμα. Φαντάσου ότι δεν υπήρχανε διερμηνείς. Μιλούσε για διερμηνείς το πρόγραμμα και δεν υπήρχανε. Οι δάσκαλοι ήταν αναπληρωτές που τους πήρανε την τελευταία στιγμή, ελάτε να κάνετε μάθημα. Δεν είχανε κάνει τουλάχιστον ένα σεμινάριο. Ο δάσκαλος ξέρει να κάνει την δουλειά του αλλά δεν ξέρανε να αντιμετωπίσουν ένα θέμα που σαφώς θα προέκυπτε με παιδιά που δεν ξέρανε την γλώσσα. Γιατί δεν υπήρχε τάξη υποδοχής, δηλαδή ολιγομελή τμήματα μέχρι 7-8 παιδιά που μαθαίνουν την γλώσσα. Τους δίνανε βιβλία μαθηματικών στα ελληνικά.
Τα πιο πολλά παιδιά ηλικίας 7-8 χρονών, που ήταν για 2 χρόνια στην διαδρομή από την Συρία ή το Αφγανιστάν μέχρι να φτάσουν ελλάδα, δεν ξέρανε τί σημαίνει θρανίο, τί σημαίνει σχολείο. Το μεγαλύτερο στοίχημα για τους δασκάλους ήταν να βάλουν αυτά τα παιδιά στην διαδικασία ότι κάθομαι σε ένα θρανίο και ακούω έναν δάσκαλο. Κάποια παιδιά είχανε χρόνια να πάνε σχολείο. Ή για άλλα παιδιά το σχολείο είναι κακή εμπειρία γιατί έσκασε η βόμβα μέσα στο νηπιαγωγείο. Και άκουσε σχολείο και... ήταν φοβισμένο. Δεν ήταν καλή εμπειρία. Όταν ήσουν 5 χρονών, έχει σκάσει βόμβα και σου λένε στα 7 πήγαινε ξανά.
Και πώς έρχονταν αυτά τα παιδιά;
Πούλμαν από τον Ελαιώνα.
Αυτό το πρόγραμμα συνεχίστηκε; Τα φέρνουν φέτος;
Όχι. Πλέον έρχονται κανονικά. Δεν λειτούργησε αυτό το πρόγραμμα, δεν είχε κάποιο στόχο. Από την επόμενη χρονιά τα παιδιά μπήκαν κανονικά στις τάξεις. Όχι όλα όμως. Υπάρχουν πολλά παιδιά που δεν πηγαίνουν σχολείο. Σταματήσανε.
Δηλαδή από τον Ελαιώνα έχουν την επιλογή να μην έρθουν;
Την έχουν την επιλογή. Αλλά για μένα δεν θα έπρεπε να την έχουν την επιλογή να μην έρθουνε. Όπως εγώ είμαι υποχρεωμένος να πάω το παιδί μου σχολείο, πρέπει και αυτοί να είναι υποχρεωμένοι να πάνε το παιδί τους σχολείο.
Οπότε φέτος συνεχίζεται με λιγότερα παιδιά που έχουν ενταχθεί κανονικά;
Λιγότερα παιδιά που πηγαίνουνε σε πολλά σχολεία. Τα παιδιά μαθαίνουν πολύ γρήγορα την γλώσσα.
Δεν έχει ενταχθεί κάποιο μάθημα που να έχει να κάνει με την παρουσία τους εκεί πέρα;
Λειτουργούν οι τάξεις υποδοχής. Αυτό που λέγαμε. Κάνουν μάθημα κανονικά αλλά την γλώσσα την κάνουνε ξεχωριστά για να προλάβουνε να φτάσουνε. Και απ΄ότι λένε οι δάσκαλοι οι πιο μικρές ηλικίες θέλουν κάποιους μήνες, οι πιο μεγάλοι ίσως και μία δεύτερη χρονιά. Εντάξει, τα παιδιά μαθαίνουν εύκολα, σφουγγάρια.
Πέρα από το δημοτικό στο Θησείο ποιά άλλα σχολεία της γειτονιάς είχανε ενταχθεί στο πρόγραμμα;
Το 81ο δημοτικό στα Κάτω Πετράλωνα, το 85ο δημοτικό στον Βοτανικό.
Εκεί έχεις κάποια εικόνα...
Πηγαίναμε σε όλες τις συνελεύσεις. Στα Κ. Πετράλωνα έγινε και φασαρία, πήγε να πέσει και ξύλο. Εκεί κάπου ξέφυγε η συνέλευση. Και για μένα για να συμβεί αυτό είναι και μια ευθύνη του τρόπου λειτουργίας του συλλόγου αλλά και του τρόπου που οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν κάποια πράγματα. Στο δικό μας δημοτικό η διευθύντρια είπε εγώ έχω εντολή να κάνω μάθημα σε αυτά τα παιδιά, εντολή σε δημόσιο υπάλληλο, και δεν σηκώνω κουβέντα. Τόσο απλό. Και όταν ο σύλλογος έχει βγάλει μια ανακοίνωση που λέει τα παιδιά να έρθουν κόβεις τα περιθώρια σε πολλούς. Όταν λες πάμε να συζητήσουμε... εκεί ο σύλλογος δεν έβγαλε μία τέτοια θέση και είπανε πάμε να συζητήσουμε. Να συζητήσουμε τί; Εμείς έτυχε να έχουμε τη συνέλευση εκείνες τις μέρες και άντε να συζητήσουμε. Αλλιώς να συζητήσουμε τί; Γιατί είχανε σπάσει τα τηλέφωνα και από τα κανάλια και τις εφημερίδες. Ερχότανε συνέχεια. Εγώ έβγαινα σαν εκπρόσωπος του συλλόγου και έλεγα το απλό: γιατί βγαίνετε και κάνετε είδηση ότι κάποια παιδιά πηγαίνουνε σχολείο; Αυτό συζητάμε; Οπότε κοβόταν και οι συζητήσεις των δημοσιογράφων. Οι πολλές ερωτήσεις κόβονταν. Και επειδή ακριβώς στο δικό μας σχολείο όσες φορές ερχότανε και παίρνανε συνεντεύξεις από γονείς δεν βγήκε ποτέ κανένας να πει όχι, είμαστε εναντίον. Και τους έκανε εντύπωση. Και νομίζω ότι μεγάλο ρόλο σε αυτό έπαιξε ο δικός μας χειρισμός. Υπήρξε κανάλι που πήρε εμένα τηλέφωνο και μου είπε να βρούμε και άλλους γονείς που αντιδρούν. Τους λέω, δεν έχουμε, να σας πω εγώ τι θέλετε... Ο Άlpha. Στηθήκανε απ΄έξω, μου λένε δεν θέλω να μου μιλήσετε εσείς και ρωτάγανε μπαμπάδες, μαμάδες. Και φύγανε. Το δικό μας σχολείο δεν έπαιξε στις τηλεοράσεις. Δεν θα δεις 72ο δημοτικό να παίζει στις τηλεοράσεις. Μόνο θα δεις τα πλάνα των παιδιών που μπαίνανε, αλλά δηλώσεις γονιών δεν θα δεις. Παίζανε οι δηλώσεις των άλλων που βάλανε την αλυσίδα, παίζανε οι δηλώσεις στον Κολωνό που έπεσε το ξύλο, στο Χαϊδάρι. Εγώ είχα πάει σε μία συνέλευση στο Χαϊδάρι. Ήταν εκεί όλοι οι άνθρωποι ωραία, να έρθουν, ηρεμία, ενημέρωση. Δεν ακούστηκε ότι στο Χαϊδάρι λειτούργησε το πρόγραμμα. Μου έκανε εντύπωση εκεί. Δεν υπήρξε ούτε μία φωνή, ήταν πολύ καλύτερο το κλίμα και από το δικό μας, δεν υπήρξε ένας να πει τί κάνεις. Δεν ακούστηκε το Χαϊδάρι. Για το Θησείο δεν θα ακούσεις. Θα ακούσεις για το Πέραμα φυσικά. Και ήταν λιγότερα τα σχολεία που υπήρξανε αντιδράσεις.Έστω με κάποιες αντιδράσεις στο τέλος αλλά λειτούργησε το πρόγραμμα.
Εγώ δεν έχω να ρωτήσω κάτι παραπάνω. Εσύ αν θέλεις να πεις κάτι...
Εγώ ένα συμπέρασμα έχω και από τις άλλες συνελεύσεις που πήγαινα, μέσα από την είσοδο και άλλων παιδιών μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα ήταν η ευκαιρία να κάνουν καινούργιους φίλους, να μάθουν καινούργια πρόσωπα, βρισιές σε άλλες γλώσσες. Για τα παιδιά ήταν πρόκληση να μάθουν να βρίζουν σε άλλη γλώσσα. Να ανοίξει και λίγο το μυαλό. Και φάνηκε εκ του αποτελέσματος, και πέρυσι και φέτος που τα παιδιά μπήκανε κανονικά στις τάξεις, φάνηκε πόσο λάθος ήταν η λειτουργία αυτού του προγράμματος. Ούτε πέρυσι, ούτε φέτος δεν άνοιξε ρουθούνι. Το κλασσικό πρόβλημα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι οι κλασσικές ελλείψεις που αντιμετωπίζουν όλα τα ελληνικά σχολεία. Που η τάξη υποδοχής πέρυσι ενώ τα παιδιά ξεκινήσανε Σεπτέμβρη μήνα ο δάσκαλος της τάξης υποδοχής ήρθε τέλος Νοεμβρίου. Και δυστυχώς πάρα πολλά παιδιά μένουν εκτός εκπαίδευσης. το θεωρώ μεγάλο πρόβλημα. Και για τα παιδιά και για την κοινωνία. Η αμορφωσιά είναι πρόβλημα.
Στο σχολείο στο Θησείο υπήρχαν άλλων εθνικοτήτων;
Η κόρη μου έχει δύο αλβανάκια. Βούλγαρους. Σύριους μαθητές είχαμε και πριν, παλιά είχαμε 2-3 οικογένειες. Πρόσφυγες που ήρθανε, μείνανε στην περιοχή και ήρθανε.