Αυτές τις ημέρες, εν μέσω πανδημίας και κρατικών πολιτικών διαχείρισής της, πήρε το μάτι μας ένα άρθρο σε μια αμερικάνικη εφημερίδα που αφορούσε τον τρόπο ("υγειονομικής";) διαχείρισης των αστέγων στο Λάς Βέγκας, τη μεγαλύτερη πόλη της πολιτείας της Νεβάδα. Σε ένα πάρκινγκ η τοπική πολιτεία έχει βάψει άσπρα τετράγωνα στο τσιμέντο προκειμένου να οριοθετήσει το μέρος όπου μπορούν να κάθονται ή να κοιμούνται -σε απόσταση- οι άστεγοι. 'Ολοι αυτοί οι άνθρωποι βρέθηκαν να κοιμούνται σε αυτό το πάρκινγκ γιατί το τοπικό καταφύγιο αστέγων έκλεισε στο πλαίσιο μέτρων πρόληψης για τη μή μετάδοση του Covid19. Λίγους μήνες νωρίτερα, σε αυτήν την πόλη όπου τουλάχιστον πέντε χιλιάδες άνθρωποι κοιμούνται κάθε βράδυ στον δρόμο, το δημοτικό συμβούλιο αποφάσιζε την επιβολή προστίμου 1000 δολαρίων και 6 μήνες φυλάκισης σε όποιον κοιμάται σε δημόσιο χώρο.

 

Το Λας Βέγκας είναι ένα παράδειγμα. Τώρα αυτό το παράδειγμα μπορούμε να το πάρουμε και να το πολλαπλασιάσουμε επί του μεγέθους της κάθε πόλης των ΗΠΑ.  552 χιλιάδες άστεγοι σε όλη τη χώρα λένε τα επίσημα στατιστικά. Την ίδια στιγμή πολλές εκατοντάδες χιλιάδες αδυνατούν να πληρώσουν το ενοίκιό τους, πετιούνται έξω από τα σπίτια τους ή απειλούνται με εξώσεις. Οι λόγοι, απλοί: δουλειές δεν υπάρχουν, όταν βρίσκεις οι μισθοί είναι χαμηλοί και τα ενοίκια είναι στα ύψη.

 

​

Ο στεγαστικός αγώνας στο πανεπιστήμιο της Σάντα Κρουζ

 

Στην Καλιφόρνια, η απεργία ενοικίου των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών του πανεπιστημίου της Σάντα Κρουζ, που ξεκίνησε στις αρχές του Δεκέμβρη (ξανα)έθεσε με όρους δυναμικούς το ζήτημα. Το ενοίκιο στην φοιτητική εστία (Family Student Housing) είναι 1.767 δολάρια το μήνα, τη στιγμή που σε ένα άλλο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Riverside, είναι 970 δολάρια τον μήνα. Δεδομένου ότι οι μεταπτυχιακοί φοιτητές που δουλεύουν και ως βοηθοί καθηγητών παίρνουν ένα επίδομα 2.400 δολαρίων τον μήνα, καλούνται περισσότερο από το 50% αυτού του μισθού τους να το καταβάλουν σε ενοίκιο. Από τις 2 του Φλεβάρη αυτοί οι φοιτητές ξεκίνησαν απεργία και από τα διδασκαλικά τους καθήκοντα, σε μια προσπάθεια πίεσης της διοίκησης για να ανταποκριθεί στο αίτημά τους για μηνιαίο στεγαστικό βοήθημα 1.400 δολαρίων. Στις 28 του Φλεβάρη η διοίκηση του πανεπιστημίου της Σάντα Κρουζ, αφού πέρασε η διορία λήξης της απεργίας που είχε δώσει, απέλυσε 54 μεταπτυχιακούς φοιτητές που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις.

​

​

Απεργία ενοικίου εν μέσω covid19

 

Οι αγώνες για τα νοίκια επεκτείνονται και εκτός πανεπιστημιακών campus. "Στην Σάντα Κρουζ, στην Καλιφόρνια και σε ολόκληρη τη χώρα, ο αριθμός των αιτήσεων ανεργίας αυξήθηκε πιο γρήγορα από ποτέ, υπερβαίνοντας τον αντίστοιχο της οικονομικής κρίσης του 2007/08. Η "μη ουσιώδης" οικονομία έχει σταματήσει και μετά από δεκαετίες νεοφιλελεύθερης πολιτικής, εκατομμύρια εργαζόμενοι δεν έχουν καμία προστασία. Αναγκαζόμαστε, ωστόσο, να συμμετέχουμε στην "βασική οικονομία": να βρούμε κάποιον τρόπο να πληρώσουμε ή να εξασφαλίσουμε πίστωση σε παντοπωλεία, σε υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, σε ασφάλειες και σε ενοίκια. Αυτό ήταν αρκετά δύσκολο πριν από την πανδημία σε μια από τις πιο ακριβές πολιτείες των ΗΠΑ. Είναι αδύνατο τώρα. Οι επόμενες εβδομάδες, οι μήνες και τα χρόνια είναι εντελώς αβέβαια. Η αποτυχία του νομοσχεδίου ελέγχου του μισθώματος μας δείχνει ότι δεν μπορούμε να στηριχτούμε στο δημαρχείο. Οι ενοικιαστές της Santa Cruz και του πανεπιστημίου πρέπει να αρχίσουν να οργανώνονται και να σχεδιάζουν. [..] Πρέπει να αναπτυχθεί ένα δίκτυο ενοικιαστών, μέσα και έξω από το πανεπιστήμιο, που να εξετάσει τις πολιτικές επιλογές για να οργανωθούν οι ενοικιαστές σε μια κατεύθυνση διαγραφής ενοικίων όπου χρωστούνται και να δημιουργήσει ένα δίκτυο αλληλοβοήθειας. Εάν οι εργοδότες μας αρνούνται πεισματικά να μας πληρώσουν αρκετά ώστε να μπορούμε να ζούμε εδώ, εάν οι ιδιοκτήτες αρνούνται να προσαρμόσουν τα ενοίκιά στους μισθούς μας, τότε θα πληρώνουμε μόνο ότι αντέχουμε". (ανακοίνωση της πρωτοβουλίας Drop Rent Santa Crouz)

 

Η κατάσταση προφανώς έγινε χειρότερη εν μέσω κρατικής διαχείρισης της πανδημίας. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι απολύονται. Ήδη από πριν τα 2/3 των κατοίκων της Νέας Υόρκης ζούνε σε ενοίκιο. Το 30% αυτών των ανθρώπων πιθανόν να μην μπορεί να πληρώσει το ενοίκιό του εάν για έναν μήνα δεν δουλέψει και δεν πληρωθεί. Ο Τραμπ στις 27 Μαρτίου ανακοίνωσε ένα νομοσχέδιο παροχής έκτακης βοήθειας ύψους 3 τρις δολαρίων, που τα media ονόμασαν ως "το μεγαλύτερο πακέτο έκτακτης βοήθειας στην ιστορία των ΗΠΑ". Αυτό το πακέτο λοιπόν για τους ενοικιαστές προβλέπει ένα εφάπαξ βοήθημα 1.200 δολαρίων για να καλύψουν τα έξοδα στέγασης. Ο μέσος όρος των ενοικίων στις ΗΠΑ τον Δεκέμβριο του 2019 ήταν 1.343 δολάρια για να ένα διαμέρισμα με δύο υπνοδωμάτια. Οπότε;

 

Μία σειρά από οργανώσεις καλούν σε απεργία ενοικίου για την 1η Απρίλη. Η καμπάνια Rent Strike 2020 έχει ένα σαφές αίτημα μέσα στην εποχή του κορωνοϊού: "το αίτημά μας προς κάθε κυβερνήτη, προς κάθε κράτος, είναι εξαιρετικά απλό: πάγωμα των ενοικίων, των υποθηκών και των λογαριασμών κοινής ωφέλειας για δύο μήνες. Αλλιώς, απεργία ενοικίου".

 

Εδώ και εβδομάδες αυτή η κινητοποίηση προετοιμάζεται σε δεκάδες πόλεις των ΗΠΑ. Στην περιοχή του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, η συλλογικότητα TANC (Tenant and Neighborhood Councils) βάζει ως στόχο τη συγκρότηση συμβουλίων γειτονιάς και ενοικιαστών. "Οι υπάλληλοι της πόλης του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο διέταξαν τις επιχειρήσεις να κλείσουν και τους κατοίκους να μείνουν στο σπίτι. Αλλά στις διαταγές τους δεν μιλούν για τους χαμένους μας μισθούς. Στις διαταγές τους δε λαμβάνουν υπόψιν ότι το ενοίκιό μας εξακολουθεί να τρέχει. Δεν μας λένε τίποτα για τις πραγματικές ανάγκες μας, όπως τα τρόφιμα, τις οικιακές προμήθειες και την υγειονομική περίθαλψη. Με άλλα λόγια, οι διαταγές τους δεν έχουν να μας πουν τίποτα για την επιβίωσή μας μετά τις 7 Απριλίου, καθ' όλη τη διάρκεια της πανδημίας. Η κυβέρνηση έχει αμελήσει να προσφέρει στους ανθρώπους έναν τρόπο να ζήσουν, τη στιγμή που προσφέρει στις επιχειρήσεις γενναιόδωρα δάνεια και διασώσεις για να ξεπεράσουν την κρίση. Εάν η κυβέρνηση δεν μας βοηθήσει, τότε πρέπει να πάρουμε τα πράγματα στα χέρια μας. [...] Εάν δεν έχουμε μισθό, τότε δεν μπορούν να περιμένουν ότι θα πληρώσουμε ενοίκιο. Απαιτούμε άμεσα την αναστολή των ενοικίων από κάθε ιδιοκτήτη. Το γεγονός ότι, κατά τη διάρκεια μιας παγκόσμιας πανδημίας, ο καθένας μας έχει τον φόβο της έξωσης λόγω της μη δυνατότητάς του να πληρώσει ενοίκιο, καταδεικνύει την απόλυτη αχρειότητα αυτού του συστήματος. Κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, το ενοίκιο πρέπει να χαριστεί εντελώς. Δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία προσδοκία να το πληρώσουμε τώρα ή να το πληρώσουμε στο μέλλον. Κανείς δεν θα πρέπει να επωφεληθεί από αυτήν την κρίση. Πρέπει να οργανωθούμε και να προετοιμαστούμε τώρα για τις κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες της κρίσης COVID-19. Δεν μπορούμε να περιμένουμε μέχρι να εξαντληθούν τα χρήματα. Δεν μπορούμε να έχουμε ένα ακόμα άτομο στο δρόμο! Κάθε άτομο σε αυτήν την κοινωνία έχει ήδη υποφέρει αρκετά από την πανδημία".

 

 

Καλέσματα και στον Καναδά

 

Τα καλέσματα για απεργία ενοικίου την 1η Απριλίου έχουν επεκταθεί και εκτός ΗΠΑ. Το Μόντρεαλ του Καναδά είναι μία πόλη που με 10 εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο και χιλιάδες διαμερίσματα να μισθώνονται μέσω πλατφόρμων βραχυχρόνιας μίσθωσης, θα μπορούσαμε να πούμε ότι μοιάζει κάπως με την Αθήνα. Τα ενοίκια μπορεί να μην είναι στα ύψη, όπως στο Τορόντο ή στο Κεμπέκ, ωστόσο ήδη οι ιδιοκτήτες απειλούν ενοικιαστές (και δη μετανάστες) ότι εάν δεν πληρώσουν την 1η Απρίλη θα τους διώξουν. Έρευνα που δημοσίευσε πρόσφατα ένα κρατικό ινστιτούτο ανέφερε ότι 1,6 εκατομμύρια νοικοκυριά της χώρας έχουν αποταμιεύσεις που τους επιτρέπουν να περάσουν μόλις έναν μήνα χωρίς δουλειά και χωρίς μισθό. Ως εκ τούτου, και παρά τα καλέσματα του πρωθυπουργού της χώρας και του δημάρχου του Μόντρεαλ προς τους ιδιοκτήτες να φιλοξενήσουν τους ενοίκους τους (!), η απεργία ενοικίου είναι η μόνη λύση.

​

Το σινιάλο συμμετοχής στην απεργία είναι το κρέμασμα ένας άσπρου σεντονιού από τα παράθυρα ή το μπαλκόνι του διαμερίσματος. Και ήδη, μέρες τώρα, οι ενοικιαστές αρχίζουν να οργανώνονται και να τα κρεμούν.

 

​

Και στη δική μας περίπτωση;

 

Το θέμα της στέγασης και των τιμών των ενοικίων σε μία πόλη η οποία τα τελευταία χρόνια έχει γίνει μια θελκτική τουριστική βιτρίνα φαίνεται ότι παραμένει ένα ζήτημα που εμπίπτει σε ατομικές λύσεις (μη) διαχείρισης. Οι μισθοί που κατά το ήμισύ τους πρέπει να καταβάλλονται στο ενοίκιο, τα νοίκια που συσσωρεύονται, οι ιδιοκτήτες στο τηλέφωνο που εκβιάζουν και απειλούν, οι εξώσεις που δεν μαθαίνουμε ποτέ ή τις μαθαίνουμε ετεροχρονισμένα, είναι σημάδια ενός υπαρκτού στεγαστικού προβλήματος αυτής της πόλης που παραμένει αόρατο. Μέσα στη συνθήκη διαχείρισης της πανδημίας (περισσότερο με όρους δημόσιας τάξης παρά υγειονομικούς), με περίπου 500 χιλιάδες εργαζόμενους να έχουν μείνει χωρίς δουλειά από τα μέσα του Μάρτη (και να προβλέπεται ότι θα παραμείνει έτσι η κατάσταση τουλάχιστον για άλλον ενάμιση μήνα) και με τις αποταμιεύσεις να αποτελούν ένα κακόγουστο αστείο μίας άλλης δεκαετίας, το επίδομα των 800 ευρώ είναι αυτό με το οποίο καλούμαστε να τα βγάλουμε πέρα εδώ και τώρα. Το συγκεκριμένο επίδομα αφορά ενίσχυση για 45 ημέρες, δηλαδή αντιστοιχεί σε 533 ευρώ τον μήνα. Και φυσικά δεν συμπεριλαμβάνει ούτε όσους δουλεύουμε "μαύρα", ούτε όσους θα δουλεύουμε εκ περιτροπής (και θα είναι στην διακριτική ευχέρεια του αφεντικού μας να μειώσει ή όχι, στο μισό, τον μισθό). Όσο για την 40% μείωσή του ενοικίου διάφορες "τυχαίες συγκυρίες" (π.χ. στις ουκ ολίγες συγκατοικήσεις, σε ποιανού το όνομα είναι το συμβόλαιο, αν είναι δηλωμένο ως πρώτη κατοικία κ.τ.λ.) μπορεί να μην επιτρέπουν καν αυτή τη μείωση.

 

Ας είμαστε ξεκάθαροι. Με αυτά τα χρήματα προφανώς δεν καλύπτονται οι βασικές ανάγκες, πόσο μάλλον να πληρωθεί και το νοίκι! [1] Το αναμενόμενο, λοιπόν, είναι ότι αυτή η εβδομάδα θα κυλήσει με τηλέφωνα των ιδιοκτητών να ζητούν ενοίκιο. Και το αναπόφευκτο είναι να μην πάρουν, αφού δεν θα έχουμε! Δεν ξέρουμε αν μπορούμε να την πούμε απεργία ενοικίου, αλλά τέτοια θα είναι, ας μη γελιόμαστε. Αναγκαστική. Ας στηρίξουμε οποιονδήποτε γείτονα ή οποιαδήποτε γειτόνισσά μας αντιμετωπίζει ζήτημα με τον ιδιοκτήτη.