Η γειτονιά ως σχέση
Η γειτονιά ως σχέση
Τα κοράκια της στέγης
Κατασχέσεις, εξώσεις και ο νέος "πτωχευτικός κώδικας"
Σε ένα τυχαίο λεξικό της βιβλιοθήκης µας στο λήµµα κοράκι (ή κόραξ) διαβάζουµε την επεξήγηση ότι πρόκειται για ένα µαύρο σαρκοφάγο πουλί. Οι µεταφορικές εκδοχές της λέξης περιλαµβάνουν τον ιδιοκτήτη ή υπάλληλο του γραφείου κηδειών και τον ανήθικο άνθρωπο που εµεταλλεύεται ιδιοτελώς τις δυσκολίες των συνανθρώπων του. Κάπου εδώ το λεξικό καταγράφει και την έκφραση «πέσανε σαν τα κοράκια», την προσπάθεια δηλαδή να επωφεληθεί κάποιος από την δυστυχία κάποιου άλλου.
Εάν η επιστήµη της λεξικογραφίας στήριζε τα λήµµατά της µέσα από ιστορίες της καθηµερινότητας θα µπορούσε να εµπλουτίσει το λήµµα «κοράκι» και µε καµπόσα ονόµατα γειτόνων-της-διπλανής-πόρτας. Έναν τέτοιος κύριος, για παράδειγµα, που µας έρχεται στο µυαλό είναι αυτός ο οποίος «χτύπησε» σε πλειστηριασµό των σπίτι ενός ζευγαριού γειτόνων µας στα Άνω Πετράλωνα οι οποίοι αδυνατούσαν να ξεπληρώσουν το στεγαστικό δάνειο από την Εθνική Τράπεζα που είχαν πάρει. Τους προηγούµενους µήνες επιχειρήθηκε δύο φορές η έξωσή τους από το σπίτι τους: την πρώτη φορά (τον Φεβρουάριο του 2020) η άµεση κινητοποίηση ανθρώπων της γειτονιάς απέτρεψε την έξωση, ενώ την δεύτερη φορά, τον Ιούλιο, αστυνοµία, δικαστικός κλητήρας και κλειδαράς αιφνιδίασαν ένα πρωινό, µπαίνοντας στην πολυκατοικία, σπάζοντας την πόρτα και εισβάλλοντας στο σπίτι, πετώντας έξω τους ιδιοκτήτες. Την ίδια στιγµή, η αστυνοµία επιτέθηκε σε γείτονες που διαµαρτύρονταν από κάτω, συλλαµβάνοντας έναν από αυτούς και καταδικάζοντάς τον -προς παραδειγµατισµό- σε φυλάκιση 8 µηνών µε τριετή αναστολή, βάσει κατασκευασµένων κατηγοριών.
Τα Πετράλωνα ωστόσο έχουν να προσφέρουν και άλλο ένα όνοµα στο λήµµα «κοράκι» του λεξικού. Όπως διαβάσαµε σε κείµενα που µοιράστηκαν στη γειτονιά ο κύριος Βασίλης Παναγιωταράς, κάτοικος στο νούµερο 6 της οδού Δωριέων στα Α. Πετράλωνα, µαζί µε τον δικηγόρο Χαράλαµπο Μιχάλη ανακάλυψαν, µέσα από εξαιρετικά αµφίβολης αξιοπιστίας έγγραφα, την υποτιθέµενη κληρονοµιά ενός σπιτιού στην οδό Φιλολάου 99, στον Βύρωνα. Το θέµα είναι ότι σε αυτήν τη διεύθυνση και σε αυτό το σπίτι το οποίο επί 24 χρόνια ήταν εγκαταλελειµµένο και µέσα στην βρώµα, από τον Σεπτέµβριο του 2016 στεγαζόταν και λειτουργούσε µία πολιτική κατάληψη. Οι άνθρωποί της, κοµµάτι και συνέχεια των αυτοοργανωµένων αγώνων των ανατολικών γειτονιών επί πολλά χρόνια, χρησιµοποιούσαν αυτόν τον χώρο για εκδηλώσεις, για συνελεύσεις, για τη στέγαση ενός αντιεξουσιαστικού αρχείου, µίας βιβλιοθήκης και µίας φωτοτυπικής δοµής. Ο Β. Παναγιωταράς έδωσε το νοµικό πάτηµα και η αστυνοµία στις 25 του Σεπτέµβρη εκκένωσε την κατάληψη. Τις επόµενες ηµέρες µία πορεία που έγινε στη γειτονιά µας, γνωστοποίησε τους λόγους που και αυτός ο κύριος µπορεί να φιγουράρει δίπλα στο λήµµα «κοράκι».
Προσπερνώντας συγκεκριµένα πρόσωπα και συγκεκριµένες καταστάσεις, η στέγη αποτελεί ένα ανοιχτό πολεµικό πεδίο. Στις γειτονιές µας και όχι µόνο. Και εάν µέχρι σήµερα αρνούµαστε να το φέρουµε στο προσκήνιο µε όρους συλλογικούς και αναγνωρίσιµους, αυτό δε σηµαίνει ότι δεν υπάρχει. Η διαχείρισή του στο πλαίσιο της ελπίδας µίας ατοµικής διευθέτησης µε τη βοήθεια της οικογενείας ή ενός δανείου ή δεν ξέρουµε τί άλλου, έχει σαφή οικονοµικά και ψυχολογικά όρια. Και όταν αυτά ξεπεραστούν, όταν πια η διευθέτηση δεν θα είναι δυνατή, θα αναλογιζόµαστε τους νόµους που βλέπαµε να παιρνούν και νοµίζαµε ότι αυτοί θα µας σώσουν. Με τέτοιον «αέρα σωτηρίας» κατατέθηκε και ψηφίστηκε στα τέλη του Οκτώβρη ο νέος πτωχευτικός νόµος, ο οποίος παρουσιάστηκε από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία ως βελτίωση του προηγούµενου «νόµου Κατσέλη». Πλέον και αφού έχει επισταµένως προηγηθεί ο χαρακτηρισµός του κάθε ιδιώτη που χρωστά ως «στρατηγικός κακοπληρωτής» (έκφραση που δεν έχει ακουστεί για το χρέος κάποιου τραπεζικού ιδρύµατος ή κάποιου µεγαλοεπιχειρηµατία), το ιδιωτικό χρέος ορίζεται ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη της οικονοµίας και η προστασία της πρώτης κατοικίας ως ένα οριζόντιο µέτρο το οποίο έλαχε κατάχρησης. Με την «δεύτερη ευκαιρία» του νόµου που εισηγήθηκε το υπουργείο Οικονοµικών αφορά την πτωχευτική δυνατότητά και ενός φυσικού προσώπου (πέρα από τις επιχειρήσεις), η ρευστοποίηση όλης της περιουσίας του σε µία τέτοια περίπτωση και η δέσµευση του µέρους του εισοδήµατός του που ξεπερνά τις «εύλογες δαπάνες διαβίωσής του» (την τελευταία στιγµή το ακατάσχετο από τα 540 ευρώ που προέβλεπε το νοµοσχέδιο, ορίστηκε στα 1250 ευρώ). Τα νοικοκυριά που πτωχεύουν µετατρέπονται από ιδιοκτήτες σε ενοικιαστές της κατοικίας τους καθώς αυτή µεταφέρεται σε ιδιωτικό φορέα στον οποίο θα πρέπει να καταβάλλονται για 12 έτη µηνιαία ενοίκια. Στο τέλος αυτής της διαδικασίας ο οφειλέτης θα µπορεί να αποκτήσει ξανά την κυριότητα της κατοικίας του καταβάλλοντας επιπλέον και την εµπορική αξία του ακινήτου του τη στιγµή που θα ολοκληρωθεί η καταβολή των ενοικίων. Ένα σύστηµα τοκογλυφίας µε την χορηγία του ελληνικού κράτους, των τραπεζών και των διαφόρων funds που εν ευθέτω χρόνο θα εµπλακούν σε όλη αυτή τη διαδικασία.
Ένα από τα µέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός εν µέσω δεύτερου lockdown είναι η εκ νέου αναστολή των πλειστηριασµών µέχρι το τέλος του 2020. Είχαν αρχίσει και πάλι (ύστερα από µία πρώτη διακοπή την περασµένη άνοιξη) από τον Σεπτέµβρη που µας πέρασε. Αυτό το σταµάτα-ξεκίνηµα των ηλεκτρονικών πλειστηριασµών και η παρουσίασή του ως κοινωνική πολιτική δηµιουργεί εκείνο το περιβάλλον κανονικοποίησης που είναι απαραίτητο για την κοινωνική νοµιµοποίηση των εξώσεων ανθρώπων από τα σπίτιας τους, της κρατικής τοκογλυφίας σε βάρος τους. Η διεκδίκηση της πρόσβασης σε τροφή, στέγη και υγεία για όλες και όλους παραµένει καθηµερινή και αναγκαία, ακόµα και εάν δεν αποτελεί είδηση στα δελτία ειδήσεων, ακόµα και εάν οι αλγόριθµοι της google δεν µας τη δείχνουν ως τάσης της εποχής.