top of page

Η γειτονιά ως σχέση

Σε κάποια γωνιά της γης, εκεί στην κούρμπα που κάνουν οι υδρόγειες που συναντάς στο εμπόριο, βρίσκεται μία θάλασσα προστατευμένη από στεριές. Η θάλασσα αυτή έχει μέσα της μικρότερες θάλασσες, μία από τις οποίες -στην κεντροανατολική της πλευρά- ονομάστηκε, εδώ και τόσα χρόνια, Αιγαίο (όχι αιγαία, διότι τις μικρότερες θάλασσες τις αποκαλούν πέλαγος). Στη μέση του Αιγαίου χώνεται μέσα στη θάλασσα ένα κομμάτι γης που, εδώ και άλλα τόσα χρόνια, το λένε Αττική. Κάπου εκεί, στο κέντρο της, έχουν μαζευτεί πολλοί πολλοί άνθρωποι που ζουν από κοινού στην πόλη της Αθήνας. Η αντιπαροχή, η συγκέντρωση των διοικητικών υπηρεσιών, το κυνήγι του μεροκάματου έχτισαν τόσα σπίτια στην Αθήνα και την έκαναν τόσο μεγάλη που πια δεν χωρούσε στη λέξη πόλη. Έτσι την είπανε μητρόπολη. Κάποιοι για να δείξουν το ποσοτικό της μεγαλείο. Άλλοι για να ικανοποιήσουν τις ευρωπαϊκές τους ονειρώξεις κι ας την χωρίζουν χιλιόμετρα από την αφηρημένη κουλτούρα των ευρωπαϊκών μητροπόλεων. Τέλος κάποιοι άλλοι για να περίγραψουν τις κοινωνικές της σχέσεις.
 

Η γειτονιά είναι σχέσεις. Μας το μαθαίνανε και από παλιά στο σχολείο, στο μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής όπως το λέγανε τότε. Όχι σχέσεις αφηρημένες, αλλά πολύ συγκεκριμένες. Με ένα πλήθος αφετηρίες, δαιδαλώδεις διαδρομές και απρόσμενες καταλήξεις. Η γειτονιά κουβαλάει τα δικά της σημαινόμενα, αναμοχλεύει το παρελθόν της, δίνει περιεχόμενα στο παρόν και αναρωτιέται για το μέλλον της. Είναι η καθημερινότητά μας, που δεν την βρίσκουμε έτοιμη αλλά τη δημιουργούμε εμείς οι ίδιες. Είναι ο τόπος όπου υπάρχουμε ως πρόσωπα, εκφραζόμαστε, εκτιθόμαστε και εκθέτουμε. Είναι και ο τόπος όπου οι μικρές επιθυμίες μας και οι αρνήσεις σπειρωτά συγκλίνουν ή βάζουν όρια στην κεντρική εξουσία, την ίδια στιγμή που οι πολιτικές αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας διαχέονται στην περιφέρεια και εγκολπώνοται μέσα στις μοριακές συγκροτήσεις.
 

Η γειτονιά που ζούμε εμείς βρίσκεται γύρω από τρεις λόφους, τους οποίους οι περισσότεροι τους ξέρουν σαν έναν και ακούει στο όνομα Φιλοπάππου. Το Κουκάκι, μία διακριτική εικόνα της γερασμένης παλιάς Αθήνας, με τους ενσωματωμένους πια βαλκάνιους μετανάστες της δεκαετίας του ‘90, ανέκαθεν φοιτητικό, με τα τελευταία δύο χρόνια να έχει μετατραπεί σε νεολαιΐστικη χίπστερ πιάτσα της διασκέδασης. Τα Πετράλωνα, που κουβαλάνε το λούμπεν  και ταξικό παρελθόν τους, ζούνε το παρόν των αυτοοργανωμένων εγχειρημάτων και των ριζοσπαστικών διακυβευμάτων που θέτουν. Οριοθετημένα από τις γραμμές τους ηλεκτρικού, νοσώντας και αναρρώνοντας συνάμα από την πιο «λαϊκή» εκδοχή της βιομηχανίας της διασκέδασης. Τέλος το Θησείο, με τον καθωσπρεπισμό μίας τουριστικής περιοχής και τον συντηρητισμό του εμφυλιακού παρελθόντος του, ακροβατώντας ανάμεσα σε ζώνη κατοικίας και σε ζώνη περιπάτου γύρω από τους αρχαιολογικούς χώρους.
 

Σε αυτές τις γειτονιές ζούμε εμείς, εσείς που διαβάζετε και αυτοί κι αυτές που ακούνε ή κοιτάνε γύρω μας. Σε αυτές τις γειτονιές κοιμόμαστε, μαγειρεύουμε, σεργιανίζουμε, τρέχουμε, ξεγνοιάζουμε και στενοχωριόμαστε. Στο λόφο πατάμε χώμα, αγναντεύουμε και φανταζόμαστε. Στις μεγάλες λεωφόρους προσπερνούμε και παραξενευόμαστε. Στους δρόμους με τις νερατζιές μυρίζουμε και φλερτάρουμε ή φανταζόμαστε ότι μυρίζουμε και φλερτάρουμε αν δεν είναι άνοιξη. Στους δρόμους χωρίς νερατζιές πορευόμαστε, σουλατσάρουμε, οδηγούμε και νευριάζουμε. Στις πλατείες, στους πεζοδρόμους και στα σταυροδρόμια αφήνουμε επιτέλους τα βλέμματά μας να συναντηθούνε και φανταζόμαστε άλλα είδη συναντήσεων που θα μπορούσαν να συμβούν μεταξύ μας. Αυτές οι «άλλες συναντήσεις», που τις ζήσαμε μέσα σε κάποιες εκατοντάδες συνελεύσεων γειτονιών, διαπραγματευόμενοι μία ποικιλία θεμάτων. Αυτά τα εργαλεία έχουμε εφεύρει καμιά 15αριά χρόνια τώρα για να συνομιλούμε, να οργανωνόμαστε, να πράττουμε, να δοκιμάζουμε, να πετυχαίνουμε και να αποτυγχάνουμε. Μέσα στις συνελεύσεις γειτονιών εμπλουτίσαμε τη σκέψη μας, δοκιμάσαμε τους εαυτούς μας να φλερτάρουν με την αντεξουσία και την οριζοντιότητα.
 

Και ένω όλα αυτά (μπορεί να) τρέχουν παράλληλα γύρω μας σαν πραγματικότητες, η επιθυμία μάς ήθελε να σχεδιάσουμε την έκδοση ενός περιοδικού. Και να που τώρα το κρατάτε στα χέρια σας. Οι τόποι της ζωής μας, οι γειτονιές μας, είναι και οι πιο άμεσοι, προσιτοί, απλοί και ελκυστικοί. Και δεν αναγνωρίζουμε σε κανέναν την ικανότητα ή δυνατότητα να μιλήσει γι΄αυτές πέρα από εμάς τους ίδιους και εμάς τις ίδιες που τις ζούμε, τις διαμορφώνουμε, τις σκαλίζουμε, τις θέτουμε διλήμματα. Αναγνωρίζουμε τις διαταξικές γειτονιές μας ως ένα πεδίο αναζήτησης συμμάχων, ανθρώπων που σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο με εμάς ή, απλά, που σκέφτονται. Αλλά και ως ένα πεδίο όπου θα ορθώσουμε τις δικές μας κόντρες. Απέναντι στο διάχυτο κοινωνικό ρατσισμό και τον αδηφάγο κοινωνικό κανιβαλισμό. Απέναντι στην έμφυλη βία, είτε πραγματώνεται στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο χώρο, είτε εκφέρεται από κάποιον του οικογενειακού περιβάλλοντος είτε από κάποιον άγνωστο. Απέναντι στη συστηματική υποτίμηση της εργασίας μας και στον εκβιασμό της ανεργίας. Απέναντι στον μιλιταρισμό και εκείνες τις εθνικές ιδέες που γεννούν νεκροταφεία σε διάφορες γωνιές του πλανήτη. Υπερασπιζόμενοι τις βασικές ανάγκες για την κοινωνική μας αναπαραγωγή όπως είναι η ελεύθερη πρόσβαση σε ρεύμα, νερό και νοσοκομειακή περίθαλψη, και η ελεύθερη μετακίνηση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
 

Το περιοδικό «Γραμμή 15» θα λέγαμε ότι είναι το ένα μισό. Αυτό του λόγου. Το άλλο μισό είναι αυτό της πράξης. Κανένα από τα δύο δεν μπορεί να σταθεί μόνο του, το ένα προϋποθέτει και συμπληρώνει το άλλο. Ειδάλλως φλερτάρεις ή με το Θέαμα ή με το να γίνεις ο φαφλατάς της όλης υπόθεσης.
 

Αυτά για αρχή. Μάλλον έχουμε ξεχάσει διάφορα αλλά σχεδιάζουμε να είμαστε εδώ κάθε τέσσερις μήνες περίπου, οπότε ευκαιρίες θα δοθούν.

petralona-by-day_i.jpg
bottom of page